Każdy podatek wywołuje wiele pytań, kontrowersji i niechęci ze strony konsumentów. Nie inaczej przedstawia się sprawa z akcyzą. Temat podatków wzbudza emocje zarówno u przedsiębiorców, jak i wśród zwykłych konsumentów, którzy próbują zrozumieć, kiedy i dlaczego muszą je zapłacić. Akcyza na paliwa, alkohol, papierosy – to tematy znane już każdemu. Jednak mniej oczywista, a równie istotna, jest akcyza na węgiel. Choć dla przeciętnego użytkownika może się ona wydawać mało widoczna, to w rzeczywistości może znacząco wpływać na cenę opału, szczególnie w sezonie grzewczym.
Akcyza na węgiel – czym jest i dlaczego została wprowadzona?
Akcyza to specjalny rodzaj podatku pośredniego, nakładanego przez państwo na niektóre towary konsumpcyjne, najczęściej takie, które są uznawane za szkodliwe dla zdrowia lub środowiska, bądź mają strategiczne znaczenie gospodarcze. Węgiel, mimo swojej powszechności w polskich domach, znajduje się właśnie na liście takich towarów. Akcyza na węgiel została wprowadzona jako część realizacji unijnych dyrektyw dotyczących ograniczenia emisji dwutlenku węgla oraz zwiększenia transparentności w obrocie paliwami stałymi.
W praktyce oznacza to, że przy zakupie węgla w niektórych sytuacjach należy doliczyć do ceny dodatkowy koszt wynikający z obowiązującej stawki akcyzowej. Obecnie, zgodnie z obowiązującym prawem, stawka akcyzy na węgiel wynosi 1,38 zł za gigadżul energii. Dla klienta oznacza to, że każda tona węgla może być obciążona akcyzą w kwocie od kilkunastu do nawet ponad 30 zł, w zależności od wartości opałowej kupowanego surowca. To właśnie kaloryczność decyduje, ile energii zawiera tona i ile akcyzy będzie trzeba potencjalnie uiścić.
Czy akcyza wpływa na decyzje zakupowe Polaków?
Odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak! Choć węgiel od dekad pozostaje podstawowym źródłem ciepła dla wielu polskich rodzin, to każda zmiana w jego cenie, niezależnie czy wynika ona z wahań rynkowych czy przepisów podatkowych, ma istotne znaczenie dla decyzji zakupowych. Dla klientów detalicznych nawet niewielka podwyżka w przeliczeniu na tonę może oznaczać różnicę odczuwalną w domowym budżecie, zwłaszcza gdy zakup dotyczy kilku ton opału na cały sezon. W Lipnowski Opał zauważyliśmy tendencję, że w miesiącach, w których wzrasta ryzyko podniesienia ceny węgla, klienci przyspieszają zakupy.
Akcyza na węgiel działa również w sposób pośredni, skłania bowiem część klientów do poszukiwania alternatyw, takich jak pellet, drewno opałowe czy ogrzewanie gazowe. Nie bez znaczenia pozostaje też psychologiczny aspekt tej opłaty. Sama świadomość, że paliwo podlega opodatkowaniu, wpływa na postrzeganie jego atrakcyjności. Wielu klientów preferuje zakupy w miejscach, które w jasny sposób informują o tym, czy cena zawiera akcyzę, a jeśli nie, to czy istnieje możliwość jej uniknięcia zgodnie z przepisami prawa. Dlatego przejrzystość i uczciwość w procesie sprzedażowym jest naszym priorytetem, gdyż buduje zaufanie wśród naszych nowych oraz stałych klientów.
Czy zawsze trzeba płacić akcyzę na węgiel?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Wielu klientów, którzy po raz pierwszy spotykali się z tematem akcyzy na węgiel, pytało nas: „Czy zawsze muszę ją zapłacić?”. Odpowiedź brzmi: nie. Polski ustawodawca przewidział konkretne przypadki, w których akcyza nie jest naliczana. Ważną rolę odgrywa tu cel zakupu i status nabywcy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby fizyczne kupujące węgiel na własny użytek, czyli do ogrzewania domu, mogą być zwolnione z obowiązku opłacenia akcyzy, ale pod warunkiem, że przedstawią stosowne oświadczenie.
To oświadczenie musi być złożone u sprzedawcy przed wydaniem towaru i zawierać dane kupującego, informację o przeznaczeniu węgla oraz potwierdzenie, że zakup nie jest dokonywany w ramach działalności gospodarczej. W przypadku instytucji użyteczności publicznej, jak szkoły, przedszkola, placówki medyczne, również możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia, jeśli opał wykorzystywany jest do ogrzewania budynków związanych z działalnością statutową.
Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku przedsiębiorców kupujących węgiel do celów komercyjnych. Niestety, tu akcyza obowiązuje zawsze, bez względu na ilość czy sposób wykorzystania paliwa. Dlatego tak ważne jest, aby przy zakupie określić cel i status nabywcy, co pozwala uniknąć nieporozumień i ewentualnych problemów w trakcie kontroli skarbowej.
Akcyza przy zakupach przez Internet – co powinieneś wiedzieć, zanim zamówisz opał online
W dobie e-commerce coraz więcej klientów decyduje się na zakup węgla przez Internet. To wygodne, szybkie i często tańsze rozwiązanie. Jednak pojawia się pytanie: czy przy zakupie online również obowiązuje akcyza? Odpowiedź również zależy od tego, kto jest sprzedawcą i jaki status ma nabywca.
Zgodnie z przepisami, sprzedaż węgla przez internet nie zwalnia automatycznie z obowiązku naliczenia akcyzy. Jeśli węgiel sprzedawany jest przez podmiot prowadzący skład opału lub firmę handlową zarejestrowaną jako pośredniczący podmiot węglowy (PPW), to akcyza może być doliczana, o ile kupujący nie przedstawi wspomnianego wcześniej oświadczenia o przeznaczeniu opału do celów zwolnionych. W Lipnowski Opał zapewniamy naszym klientom pełne wsparcie w zakresie formalności, jakie trzeba spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia z akcyzy również w przypadku zakupów z dostawą.
Niezbędne oświadczenie nabywcy wyrobów węglowych
Kupując węgiel online, klient również powinien mieć możliwość złożenia oświadczenia elektronicznie lub poprzez formularz przesyłany mailowo. Sprzedawca z kolei jest zobowiązany do przechowywania tych dokumentów i przekazywania ich organom podatkowym na żądanie. Dlatego tak ważne jest, by wybierać sprawdzonych dostawców, którzy nie tylko oferują dobry produkt, ale też dbają o zgodność sprzedaży z obowiązującym prawem podatkowym. Zakup opału przez Internet nie powinien oznaczać większego ryzyka – przy odpowiednich procedurach formalnych klient może mieć pewność, że nie zapłaci ani złotówki więcej, niż to konieczne.
Akcyza na węgiel to temat, który wymaga ciągłego zgłębiania zarówno przez sprzedawców, jak i klientów. Choć jej obecność w cenie opału może budzić pewne obawy, w wielu przypadkach istnieje możliwość skorzystania ze zwolnienia, jeśli tylko spełnione zostaną określone warunki. W Lipnowski Opał zawsze stawiamy na przejrzystość i informowanie o szczegółach naszych klientów, bo wiemy, że każdy kupujący oczekuje od sprzedawcy pełnej wiedzy na temat wybieranego materiału opałowego.